Türkiye: Vazgeçilmez Müttefik mi, Yoksa Sadece Stratejik Bir Araç mı?

“TÜRKİYE: STRATEJİK ORTAK, FAKAT NELER OLDUĞU ANLAŞILAMAYAN BİR MESELE”

Flake, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakması için ikna çabalarına tam gaz devam ediyor. ABD’li senatörler Ben Cardin, Jim Risch, Michael McCaul ve Gregory Meeks ile yaptığı telefon görüşmeleri, sanki yeni bir telefon uygulaması tanıtıyor gibi; “İkna et, onay al” stratejisi oldukça dikkate değer. Ancak, bu siyasi “iki dakikalık” telefon görüşmeleri, Türkiye’nin F-16 taleplerini karşılamada yeterli olacak mı, belirsiz.

Flake, “Türkiye vazgeçilmez bir ortak” derken, Türkiye’nin stratejik önemini vurgulamakla kalmayıp, dünya durumu kötüleştiğinde Türkiye’nin öneminin katlanarak arttığının altını çiziyor. Yani bu, aslında kriz anlarında birbirimize daha da sarılacağımızı mı gösteriyor? Herhangi bir sıkıntı olduğunda, Türkiye’nin coğrafi avantajları bir dizi “dostluk telefonu” üzerinden mi değerlendiriliyor, sorusunu insan kendine sormadan edemiyor.

Flake’in bir sonraki ABD büyükelçisine biçtiği roller ise tam anlamıyla bir komedi filmi senaryosunu andırıyor: “Bu ilişkiyi geliştirmek için her cephede çalışmaya devam edin!” dedikçe, sanki bir arkadaş çevresine hitap ediyormuş gibi. Türkiye’nin büyüyen bölgesel güç olduğu ve NATO’da en büyük ikinci orduya sahip olduğu gerçeği kabul ediliyor; fakat Flake’in “ama biz onlara her zaman böyle davranmadık” ifadesi, ‘Göz var nizam var’ diyerek eleştirilecek bir hata düşüklüğünü hatırlatıyor. Müttefiklik ilişkilerinde bazen karşı tarafı yeterince değerli görmemek, yanaşma tarzının yarattığı hafif bir gerginlik yaratmıyor mu?

Sonuç olarak, bu sürecin arkasında olanların düşünce yapısı sorgulanmalı. Geçmişte Türkiye’nin stratejik konumunu göz ardı etmek, mevcut iktidarların ve politikaların seçiciliğinden mi kaynaklanıyor? Bu trajikomik durum, dünya gündeminde yalnızca Türkiye’nin önemi ile sınırlı kalmıyor, aynı zamanda Amerika’nın askeri ilişkilerde yaşadığı zaafiyetleri de yüzeye çıkarıyor. Acaba tüm bu ‘ortaklık’ görüşmeleri, birer telefon konuşmasının tutarlı bir ilişkiyi yaratabileceğine mi dayanıyor? İşin garibi, bu ilişkiyi gelişmezken nasıl geliştireceğiz, bu da ayrı bir soru işareti. O halde, ne olur, komediye dvştrak etmeden önce biraz düşünelim ve sorumluları netleştirelim.